قانون ثبت احوال مصوب 1355 با اصلاحات

قانون ثبت احوال‌

مصوب تیرماه 1355 با اصلاحات و الحاقیه‌ های بعدی‌

 فصل اول ـ کلیات‌

ماده 1ـ وظایف سازمان ثبت احوال کشور به‌ قرار زیر است‌.

الف ـ ثبت ولادت و صدور شناسنامه‌.

ب ـ ثبت واقعه وفات و صدور گواهی وفات‌.

ج ـ تعویض شناسنامه‌ های موجود در دست مردم‌.

د ـ ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات‌.

ه ـ صدور گواهی ولادت برای اتباع خارجه‌.

و ـ تنظیم دفاتر ثبت کل جمع آوری و تهیه کل وقایع و نام‌ خانوادگی‌.

ز ـ جمع ‌آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن‌.

ح ـ وظایف مقرر دیگری که طبق قانون به‌ عهده سازمان گذاشته شده است‌.

ماده 2ـ برای مطالعه و پیشنهاد روش‌ های فنی و اظهار نظر درباره ‌اصلاح یا تغییر فرم‌ ها و نمونه‌ های سجلی و آماری و نحوه‌ جمع‌ آوری و انتشار آنها و تهیه دستورالعمل‌ ها و روش ‌های فنی ‌سجلی و طرز جمع‌ آوری اوراق  باطله و تنظیم و نگهداری و حفاظت ‌اسناد و مدارک سجلی در مرکز سازمان ثبت احوال کشور شورایی‌ به‌ نام شورای ‌عالی ثبت احوال تشکیل می ‌شود. اعضای شورای ‌عالی ‌ثبت احوال عبارت خواهند بود از رئیس سازمان ثبت احوال کشور یا قائم‌ مقام او و یک نفر از استادان دانشکده حقوق  به‌ انتخاب رئیس ‌دانشگاه تهران و یک نفر از قضات دادگستری با انتخاب وزیر دادگستری و یک نفر از کارمندان مطلع ثبت احوال به ‌انتخاب رئیس ‌سازمان ثبت احوال و نماینده مرکز آمار ایران‌، ریاست شورا با معاون وزارت کشور و رئیس سازمان ثبت احوال کشور یا قائم مقام ‌او می ‌باشد و رأی اکثریت لازم‌الاجرا خواهد بود.

تبصره ـ نحوه جمع ‌آوری و انتشار آمار انسانی و تهیه نمونه ‌های ‌مربوط به پیشنهاد سازمان ثبت احوال کشور پس از جلب نظر مرکز آمار ایران و تصویب شورای‌ عالی ثبت احوال تعیین خواهد شد.

ماده 3ـ در مقر هر اداره ثبت احوال هیأتی به‌ نام هیأت حل‌ اختلافات مرکب از رئیس اداره ثبت احوال و مسؤول بایگانی یا معاونین و یا نمایندگان آنان و یکی از کارمندان مطلع اداره مزبور به ‌انتخاب رئیس اداره ثبت احوال استان تشکیل می‌ شود، وظائف ‌هیأت حل اختلاف به‌ قرار زیر است‌:

1. تصحیح هر نوع اشتباه در تحریر مندرجات دفتر ثبت کل وقایع و وفات بعد از امضای سند و قبل از تسلیم شناسنامه و گواهی ولادت‌ یا وفات و تکمیل سند از نظر مشخصاتی که «نامعلوم‌» بوده است‌ مندرج در ماده 29 این قانون‌.

2. رفع اشتباهات ناشی از تحریر ضمن ثبت وقایع یا نقل ‌مندرجات اسناد و اعلامیه ‌ها و مدارک به ‌دفاتر ثبت کل وقایع و سایر دفاتر.

3. ابطال اسناد و شناسنامه‌ هایی که بیگانگان مورد استفاده‌ قرارداده‌ اند و طبق ماده 44 اعلام می ‌شود.

4. ابطال اسناد مکرر و یا موهوم و تصحیح اشتباه در ثبت جنس‌ صاحب سند و تغییر نامهای ممنوع‌.

5. حذف کلمات زاید، غیر ضروری و یا ناشی از اشتباه در اسناد سجلی اشخاص‌.

ترتیب تقاضا و گردش کار دفاتر هیأتها و نحوه رسیدگی و ابلاغ ‌تصمیمات در آیین ‌نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.

تبصره ـ تصحیح هر نوع اشتباه در تحریر مندرجات دفتر ثبت کل ‌وقایع و وفات اگر قبل از امضا باشد با توضیح مراتب در حاشیه سند به ‌عمل می ‌آید و امضای کنندگان سند ذیل توضیح را امضای‌ خواهند نمود.

ماده 4ـ رسیدگی به ‌شکایات اشخاص ذی‌نفع از تصمیمات هیأت ‌حل اختلاف و همچنین رسیدگی به ‌سایر دعاوی راجع به ‌اسناد ثبت ‌احوال با دادگاه شهرستان یا دادگاه بخش مستقل محل اقامت ‌خواهان به ‌عمل می ‌آید و رأی دادگاه فقط پژوهش پذیر است‌.

مهلت شکایت از تصمیم هیأت حل اختلاف ده روز از تاریخ ابلاغ ‌است‌.

تبصره ـ هرگاه سند ثبت احوال در ایران تنظیم شده و ذی ‌نفع مقیم ‌خارج از کشور باشد رسیدگی با دادگاه محل صدور سند و اگر محل‌ تنظیم سند و اقامت خواهان هر دو در خارج از کشور باشد با دادگاه ‌شهرستان تهران خواهد بود.

ماده 5ـ سازمان ثبت احوال کشور در اجرای وظایفی که بر عهده‌دارد می‌ تواند از وجود کارکنان سازمانهای دولتی و ارگان ‌ها و نهادهای انقلاب اسلامی موجود در محل استفاده نمایند.

تبصره 1ـ مأموران دولت و کارکنان بیمارستان‌ ها و گورستانها مکلفند با سازمان ثبت احوال کشور در اجرای وظایف قانونی ‌همکاری نمایند.

تبصره 2ـ نحوه استفاده از خدمات افراد و سازمان ‌ها و ارگان ‌ها ونهادها به موجب آیین نامه اجرایی این قانون خواهد بود.

ماده 6ـ نماینده یا مأمور ثبت احوال کسی است که از طرف سازمان ‌ثبت احوال کشور و یا ادارات تابعه برای ثبت وقایع یا دریافت ‌اعلامات منصوب شده باشد.

تبصره 1ـ اعلام کننده کسی است که مکلف به‌ اعلام واقعه می ‌باشد و می ‌تواند به ‌شخص دیگری رسماً وکالت دهد تا از طرف او واقعه را اعلام نماید.

تبصره 2ـ گواه از لحاظ این قانون کسی است که صحت اظهارات ‌اعلام کننده را گواهی می ‌کند.

ماده 7ـ سن گواه و اعلام کننده نباید کمتر از 18 سال تمام باشد.

پدر و مادری که قبل از رسیدن به ‌سن 18 سال تمام ازدواج کرده‌اند می ‌توانند ولادت یا وفات فرزند خود را اعلام نمایند.

ماده 8 ـ دفتر ثبت کل وقایع و وفات و شناسنامه و گواهی ولادت ‌اعلامیه ‌ها و اطلاعیه ‌ها و دفاتر ثبت کل وقایع و نام‌ خانوادگی از اسناد رسمی است و تا زمانی که به ‌موجب تصمیم هیأت حل‌ اختلاف یا رأی دادگاه بر حسب مورد تصحیح یا باطل نشده به ‌قوت ‌خود باقی می ‌باشد.

ماده 9ـ رونوشت یا فتوکپی شناسنامه یا گواهی ولادت مراجعین‌ به ‌ادارات و مؤسسات دولتی و شهرداری و بخش خصوصی که برای ‌انجام مراجعات آنها ضرورت دارد مستقیماً توسط آن مراجع تهیه ‌خواهد شد.

فصل دوم ـ اسناد و دفاتر ثبت احوال‌

ماده 10ـ وقایع حیاتی هر فرد (ولادت‌، ازدواج‌، طلاق، رجوع‌، بذل ‌مدت‌، وفات‌) در دفاتری به‌ شرح زیر به ثبت می ‌رسد:

الف ـ دفتر ثبت کل وقایع ـ که در آن بدواً ولادت هر فرد ثبت و وقایع مربوط به ازدواج و طلاق، رجوع و بذل مدت و وفات همسر، ولادت و وفات اولاد و وفات صاحب سند از روی مندرجات ‌اعلامیه ‌ها و مدارک در آن ثبت می ‌گردد.

ب‌ـ دفتر ثبت ‌وفات‌ ـ که ‌در آن‌ واقعه ‌مربوط‌ به ‌وفات‌ هرفرد به ‌ثبت ‌می ‌رسد.

تبصره 1ـ صفحات دفتر ثبت کل وقایع باید شماره‌ گذاری شود و با تعیین تعداد کل صفحات نخ کشی و سرب و منگنه شده به ‌امضای ‌دادستان شهرستان یا نماینده او برسد.

تبصره 2ـ دفتر ثبت کل وقایع هر سال پس از انقضای مدت صد و بیست سال از جریان خارج و به بایگانی راکد منتقل می ‌شود.

تبصره 3ـ هرگاه اسناد یا دفاتر از بین برود در صورت وجود سابقه‌ از روی سوابق و در صورت نبودن سابقه با دعوت صاحبان اسناد به ‌وسیله آگهی طبق مدارک موجود در دست آنان پس از رسیدگی‌ دفاتر یا اسناد معدوم تجدید می ‌گردد.

ماده 11ـ دفتر ثبت کل وقایع و وفات پس از ثبت باید به ‌امضای ‌اعلام کننده و گواهان و مأمور یا نماینده ثبت احوال برسد و مهر شود و در صورت وجود گواهی ماما یا پزشک نیازی به ‌گواهان ‌نخواهد بود. پس از تکمیل و امضای اسناد مزبور تصحیح یا تغییر مندرجات آن منحصراً به‌ موجب‌، مقررات این قانون خواهد بود.

ادامه مطلب در بخش دوم